අප්‍රේල් 02
අද අප්‍රේල් දෙවෙනිදා. ගොඩක් අය නොදන්න නමුත් අද සුවිශේෂ දිනයක්. අද දවසේ සුවිශේෂිත්වය තමයි ” ලෝක ළමා පොත් දිනය” යෙදිලා තියෙන්නේ අද වීම. ගොඩක් අය දන්නෙවත් නැතුව ඇති මෙහෙම දවසක් තීනවද කියලා.
පොත් කිව්වම මට ගොඩක් ළඟයි. ළමා පොත් ඊටත් වඩා ළඟයි. මොකද අද අපි කියවන හැම පොතකටම අපිව යොමුකරවන්න අත්පොත් තිව්වෙ එහෙම නැත්තන් අපිව උත්තේජනය කළේ පුංචි කාලේ කියෙව්ව ළමා කතාන්දර පොත් නැත්තන් ළමා සාහිත්‍ය පොත් වීම. ඒ නිසා ළමා පොත් සුවිශේෂ තැනක් ගන්නවා. පොඩි කාළේ දරුවෙක්ව කියවීමට හුරු කර ගත්තොත් මැරෙන තුරාවට එයා ලොකු වුණත් පොතක් කියවන්න රුචියක් දක්වනවා.
ජාත්‍යන්තර ළමා පොත් දිනය අප්‍රේල් 2නිදා සමරන්නත් එක හේතුවක් තියෙනවා. ඒ ඩෙන්මාකයේ ඉතා ප්‍රසිද්ධ ළමා පොත් රචකයෙක් වුණ හාන්ස් ක්‍රිස්ටියන් ඇන්ඩසර්න් (Hans Christian Andersen) ගෙ උපන් දිනය දවස නිසා. ඔහු ඉතාමත් ප්‍රසිද්ධ සුරංගනා කතාරචකයෙක්. ඔහුගේ ජනප්‍රියම සුරංගන කතා විදිහට Thumbelina, The little mermaid , The snow Queen, The ugly Duckling අදටත් ප්‍රසිද්ධ බව ප්‍රසිද්ධ රහසක්.
මේ දවසේ අරමුණ දරුවන්ගේ සංවර්ධනය හා අධ්‍යාපනය සදහා කියවීමේ ශක්තිය සහ පොත්වල කාර්‍ය භාරය හඳුනා ගැනීමයි. ඒ වගේම දරුවන් අතර කියවීම පුලුල් කිරීම වගේම රුචියක් ඇති කිරීම ප්‍රධානම අරමුණක් වෙනවා. ඒ වෙනුවෙන් ලොව පුරා පුස්තකාල බලගැන්වීම් , විවිධ වැඩමුලු, ළමා පොත් රචකයන්ගේ දේශනා ආදී බොහෝ වැඩසටහන් ක්‍රියාත්මක වෙන්නේ කිසිඳු ආර්ථික ප්‍රතිලාභයක් නොමැතිව. එහෙම වෙන්නේ රටක අනාගතය පොත් කියවමින් දියුණු වෙන පුංච් දරුවන් බැව් වටහා ගත් සැබෑ මිනිසුන් නිසා.
ළමා පොත්වල ඉතිහාසය හොයන කොට ලෝකයේ ප්‍රථම මුද්‍රිත ළමා පොත හැටියට සඳහන් වෙන්නේ A Little Pretty Pocket . මේ අපූරු පොත ලියලා තියෙන්නේ පොත් ප්‍රකාශක John Newbery . ඒ ක්‍රි.ව. 1744දි. එතැන් පටන් අද දක්වා විවිධ රටවල්වල විවිධ භාෂාවලින් විවිධ පිද්ගලයන් අතින් ළමා සාහිත්‍ය වෙනුවෙන් විශාල පොත්ගණනක් ලියවිලා තියෙනවා.
ඒ නිසාම අපිට හුරු අපේ ළමා පොත් කීපයක් ගැනත මම කතාකරන්න හිතුවා.
අපේ ළමා සාහිත්‍ය දිහා බැලුවම නොමැකෙන මුල්ම නම වෙන්නේ කුමාරතුංග මුනිදාස මහතා. දරුවන් වෙනුවෙන්ම රචිත “මගුල් කෑම, හීන් සැරය , හත්පණ” අදටත් අපේ කණ් අස්සෙ දෝංකාර දෙනවා. හිටිගමන් පණ යන කිරි හාමි, කොයි කාටත් අමතක නොවෙන චරිතයක්. කුකුළ් මස් කන්න නරි රංචුවක් හදපු අපූරු සැළස්ම . මේ හැම දේකින්ම පොත් කියවන දරුවන්ට හරි අපූරු අවවාද රැසක් පොත කියවලා අවසානයේ ලැබෙනවා.
ඒ වගේමයි මාටින් වික්‍රමසිංහයන් ලිව්ව” මඩොල්දූව ” පොතත් අමතක කරන්න බැහැ. ළමා සාහිත්‍ය කිව්ව ගමන් අපිට මතක් වෙන නමක්. උපාලිගෙයි ජින්නගෙයි ලස්සන වගේම වීර ගමන ගැන. ඒ භාෂාව ළමයෙක්ගෙ විතරක් නෙමෙ වැඩිහිටියෙක්ගෙ හිතේ වුණත් චිත්ත රූප මවන්න තරම් තියුණුයි. ඒ වගේමයි ළමා සාහිත්‍යය ගත්තහම ටී.බී ඉලංගරත්නයන්වත් අමතක කරන්න බැහැ . “අඹයාලුවෝ” සහ “හපනා” කියන්නේ ළමා පොත් අඹරේ ප්‍රකට නම් දෙකක්.අඹ යාළුවෝ පොතේ කුල පංති දෙකක ගැටීම මැද ගලාගෙන යන නිමල්ගෙයි සුනිල්ගෙයි මිත්‍රත්වයත් හපනා පොතේ එන අමාරිස්ගෙ සන්නාසියන්ට එරෙහි වීර වික්‍රමාන්විත ක්‍රියාවනුත් දරුවන්ගෙ හිත්වල රැදෙන්න සමත් වුණා.
මෙතනින් එහාට ළමා කතා පොත් කිව්වම මතකයට එන්නේ සෝමවීර සේ්නායකයන්ගෙ “ගඟාද්දර කැලේ” පොතත් කුලසේන ෆොන්සේකා මහතාගේ “සෝමපුර වීරයෝ” පොතත් විතරයි.
එතනින් එහාට ළමා කතා පොත් කිව්වම මතකය එන්නේ ආදරණීය සිබිල් වෙත්තසිංහ නැන්දාව. තමන්ම ලිව්ව තමන්ගෙම චිත්‍ර වලින් සැරසුව ලස්සන පාට පාට පොත් ගොඩක් සිබිල් නැන්දා පුංචි ළමයි වෙනුවෙන් ඉතුරු කරලා තියෙනවා.
එතනින් පස්සෙ ජානකී සූරියආරච්චි අක්කත් දරුවො වෙනුවෙන් ලස්සන පොත් ගොඩක් නිර්මාණය කරමින් ඉන්නවා. අපි පවා ඒ පොත් රස විඳිනවා.
මේ ලංකාවේනේ. හැබැයි වෙනත් රටවල ලියවුණු ළමා පොත් පරිවර්තනය වෙලා අපි රසවින්ද අතීතයකුත් අපිට තියෙනවා.
වැලෙන්තීන් කතායෙව්ගේ “හත්පෙති මල” . ආග්නියා බර්තෝගේ දැදිගම වී රුද්‍රිගූ සර් පරිවර්තනය කළ දඟකාර වලස් පැටියා. වැඩ බැරි දාස වගේ පොත් ඇත්තටමාද ඉන්න තත්වයට එන්න හදවතට තෙතමනය දුන්නා.
ඒ වගේම ගංගා නිරෝෂනී සුදුවැලිකන්ද අක්කා පරිවර්තනය කළ Enid blyton ගෙ දඟමල්ල පොත්. ඒ වගේම ලෝරා එංගල්ස්ගේ මිදිඔය අසබඩ, වණ අරණක කුඩා නිවස සහා රිදී විල් තෙර පොත්. ඉස්සර මේ පොත් කොහොම හරි හොයන් කියෙව්වා. ආදරේ කළා ඒ චරිතවලට.
සුදත් රෝහනයන් පරිවර්තනය කළ හරි අපූරූ ඉස්කෝලේ පොත්වල ඉන්න දඟකාර දැරියො ටික. ඒ කාලේ යාලුවන්ගෙන් ඉල්ලන් මේ හැම පොතක්ම කියවන්න ඇති. ඒ පොත්වලින් අපි ඉගෙන ගත්ත දේවල් බොහෝමයි.
උපාලි උබයසේකරයන් පරිවර්තනය කළ මැටිල්ඩා.
ලීලානන්ද ගමාච්චි පරිවර්තනය කළ හරි පුදුම ඉස්කෝලේ ආදරණීය ටොට්ටෝ චං.
ලස්සන වසිලිස්සා පොතේ බබාගයි යකින්න
ටොම් සෝයර් වගේම පෝලියානා.
මේ ළඟදි හිතමිත්‍ර වෛද්‍ය නුවන් තොටවත්ත විසින් රචනා කළ අපූරු පොත් දහය.
ජාත්‍යන්තරයේ තිබුණ මේ පොත් අපිට රස විඳින්න ලැබුනෙක කොච්චර සතුටක්ද. ඒ පොත්වලින් අපි කොච්චර දේවල් දැක්කද. ඈත එංගලන්තෙ තිබුණ ඉස්කෝලෙකින් නොනැවතී ජපානේ ඉස්කෝලයක් වෙනකන් අපි හිතින් ඇවිද්දද. සීත හිම මිදෙන රටක සීතල අත් වින්දද? ඉතින් අද ජාත්‍යන්තර ළමා පොත් දිනය. ඔයාගේ දරුවටත් ඔයා වින්ද අතීතයෙන් ටිකක් ළඟට අරන් කියලා දෙන්න. මේ ඇඳිරිනීතිය ඒකට හොඳම අවස්ථාව කරගන්න. ඔයාගේ ළමා කාලේ රසවින්ද පොතකින් කොටසක රසය ඔයාගේ දරුවට ලබා දෙන්න.
මේ වෙලාවේ මගේ මතකයට ආව පොත් ටික මේ. තව අමතක වුණ පොත් තීනවනම් මතක් කරන්න කියලා ඉල්ලා සිටිනවා.
ගයාරා වාහලතන්ත්‍රී
