21වන සියවසේ තාක්ෂණික විප්ලවය තුළ විශිෂ්ටතම මිනිසුන්ගෙන් එක් කෙනෙක් වන්නේ ජෙෆ්රි හින්ටන් (Geoffrey Hinton) ය. ඔහුට අද වනවිට ලෝකය පුරා “කෘතීම බුද්ධියේ දිව්‍ය පියා” ලෙස වටිනා නාමය පිරිනමන ලදී. ඔහු නූතන කෘතීම බුද්ධිය (Artificial Intelligence – AI) පිළිබඳ විප්ලවීය වෙනස්කම් ඇති කළ විද්වතෙකි. ඔහු “The Godfather of AI” ලෙස හැඳින්වෙයි. ඔහුගේ පර්යේෂණ හා නව්‍ය සංකල්ප වර්තමාන AI ක්ෂේත්‍රය සඳහා මූලික පදනමක්වී ඇත.
උපත හා අධ්‍යාපනය
ජෙෆ්රි හින්ටන් 1947 වසරේ බ්‍රිතාන්‍යයේ උපත ලැබීය. ඔහු කැම්බ්‍රිජ් විශ්වවිද්‍යාලයෙන් උපාධිය ලබාගෙන, පසුව එම අධ්‍යාපනය කෘතීම බුද්ධිය පිළිබඳ පර්යේෂණ වලට යොමු කළේය. ඔහුගේ PhD න්‍යාය පදනම් වූයේ මිනිස් මොළයෙහි ක්‍රියාකාරීත්වය අනූව ගොඩනඟන නියුරෝන ජාල (Neural Networks) මතයයි.
නවෝත්පාදන සහ තාක්ෂණික විප්ලවය
1980 දශකයේදී, බොහෝ විද්වතුන් නියරෝන ජාල සංකල්පය අසාර්ථක යැයි හඳුනා ගත් අතර, හින්ටන් ඒ සංකල්පය අතහැර නොදී ඉදිරියට ගෙන ගිය අයෙකි. 1986දී ඔහු විසින් ලියූ “Learning representations by back-propagating errors” යන පර්යේෂණ ලිපිය, අද deep learning ක්ෂේත්‍රයේ මූලික ග්‍රන්ථයක් ලෙස සැලකේ. ඔහු විසින් Backpropagation Algorithm යළි හැදින්වීම නිසාම නියරෝන ජාල නැවත සැලකිල්ලට ලක්වීය.
මේ තාක්ෂණය අද chatbots, image recognition, speech recognition වැනි බොහෝ ක්ෂේත්‍රවල භාවිතා වේ.
විශේෂ සම්මාන හා වරප්‍රසාද
ජෙෆ්රි හින්ටන්ට ලැබුණු විශිෂ්ටම සම්මානය වන්නේ Turing Award (2018) ය. ඔහු, යොෂුවා බෙන්ජියෝ සහ යාන් ලෙකන් සමඟ එකට මෙම සම්මානය දිනාගත්තේ deep learning ක්ෂේත්‍රයට ලබාදුන් මහා මෙහෙවර පිළිබඳවය. මෙය “කම්පියුටින් විද්‍යාවේ නෝබෙල් සම්මානය” ලෙස සැලකේ.
එවකට ඔහුට “AI Godfathers” යන නාමය පිරිනමන ලදී. මෙයට අමතරව, ඔහු Order of Canada සම්මානයද ලබාගෙන ඇත.
Google සහ OpenAI සමඟ සම්බන්ධතා
ජෙෆ්රි හින්ටන් Google සමාගමට 2013දී එකතුවී deep learning පදනම් වූ ව්‍යාපෘති කිහිපයකට මූලික විය. ඔහු Google Brain නියෝජනය කළ අතර, කෘතීම බුද්ධිය ව්‍යාප්ත කිරීමට මහත් පරිශ‍්‍රමයක් ගත්තෙකි. මෙහිදී ඔහුගේ පර්යේෂණ ව්‍යාප්ත වුණේ voice assistants, translation systems, self-driving cars වැනි තාක්ෂණික දියුණුවකටය. නවීන chatbots, image recognition, voice processing වැනි ක්ෂේත්‍ර ඔහුගේ පර්යේෂණවල මූලික ප්‍රයෝජන භුක්ති විඳිති.
AI පිළිබඳ අවවාදය
2023 දී, ජෙෆ්රි හින්ටන් Google සමාගමෙන් ඉවත්වෙමින්, AI පිළිබඳව මහජනතාවට අවවාදයක් නිකුත් කළේය. ඔහු අනතුරු අඟවූයේ, AI පාලනය නොවන තත්ත්වයන්ට, වැරදි තොරතුරු ව්‍යාප්තියට, සහ රැකියා අහිමිවීමට අදාලවය.
“අපි AI යන තාක්ෂණය නිර්මාණය කළා, නමුත් දැන් එය අපට පාලනය කළ හැකිදැයිම මට සැකයක් තියෙනවා…” යන්න ඔහු පවසා ඇත.
නිගමනය
ජෙෆ්රි හින්ටන්ගේ ජීවිතය යනු විද්‍යාත්මක කාර්යශූරතාව, නොඅඩුවූ කැපවීම සහ විශ්වාසයෙහි උදාහරණයකි. ඔහුගේ ක්‍රියාදාමය නිසාම අද අප ChatGPT වැනි AI තාක්ෂණය භාවිතා කරමින් සිටින්නෙමු. එබැවින් ඔහු “කෘතීම බුද්ධියේ දිව්‍ය පියා” ලෙස අනාගතයේද ලෝකයෙහි නොමැකෙන නාමයක් වෙයි.
